Α' Λυκείου - Κεφάλαιο 2 - Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα, Ελεύθερο λογισμικό

Λογότυπο του
ανοιχτού λογισμικού

Ο όρος λογισμικό ανοιχτού κώδικα (Open Source Software) αναφέρεται σε λογισμικό (προγράμματα και εφαρμογές υπολογιστών) που ο πηγαίος του κώδικας είναι διαθέσιμος στους χρήστες του, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν, να αντιγράφουν και να τροποποιούν το λογισμικό χωρίς να χρειάζεται να πληρώσουν κάποιο αντίτιμο. 

Δεν αποτελεί απλά ένα μοντέλο παραγωγής και διανομής λογισμικού, αλλά μια γενικότερη φιλοσοφία που βασίζεται στην εθελοντική προσφορά και συνεισφορά στην κοινότητα, καθώς και στη δύναμη της συλλογικής δράσης.

Στην επόμενη εικόνα φαίνονται λογισμικά ανοιχτού κώδικα για διάφορες εφαρμογές: 

Το λειτουργικό σύστημα Linux ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1991 και εξακολουθεί να αναπτύσσεται καθημερινά. Στο ακόλουθο βίντεο φαίνεται η ιστορία της δημιουργίας του.

Το Ελεύθερο Λογισμικό είναι λογισμικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί, να αντιγραφεί, μελετηθεί, τροποποιηθεί και διανεμηθεί χωρίς περιορισμό. Περιλαμβάνει τις εξής ελευθερίες:

Ελευθερία 0: για χρήση του προγράμματος για οποιονδήποτε σκοπό

Ελευθερία 1: για μελέτη και τροποποίηση του προγράμματος.

Ελευθερία 2: για αναδιανομή αντιγράφων του προγράμματος

Ελευθερία 3: για βελτίωση και επανέκδοση του προγράμματος,  προς το συμφέρον της κοινότητας των χρηστών. 

Ένα πρόγραμμα θεωρείται ελεύθερο λογισμικό όταν οι χρήστες του έχουν όλες τις παραπάνω ελευθερίες.

Στο βίντεο που ακολουθεί γίνεται προσπάθεια προώθησης του ελεύθερου λογισμικού αναφέροντας τα πλεονεκτήματά του:

Η Ένωση Ελλήνων χρηστών και φίλων του ΕΛ/ΑΚ έχει τη δική της σελίδα.  

Ελεύθερο Λογισμικό και Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην εκπαίδευση μπορείτε να βρείτε εδώ.

Για το Linux και το Οpen Office μπορείτε να ενημερωθείτε παρακολουθώντας το βίντεο που ακολουθεί: 

 ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Η υιοθέτηση λύσεων ανοιχτού λογισμικού σε διάφορους τομείς (ιδιωτικούς και δημόσιους) μιας χώρας μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη για τους πολίτες της:

• Μείωση του κόστους: καθώς το ανοιχτό λογισμικό δεν έχει κόστος αγοράς της άδειάς του, μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των δαπανών στον τομέα των πληροφοριακών υποδομών. 
• Διαλειτουργικότητα: η υιοθέτηση ανοιχτού λογισμικού και γενικότερα ανοιχτών προτύπων μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη διαλειτουργικότητα ανάμεσα στα συστήματα που χρησιμοποιούν οι διάφοροι δημόσιοι φορείς.
• Έγκαιρη διόρθωση σφαλμάτων: το γεγονός πως ο κώδικας του ανοιχτού λογισμικού είναι προσβάσιμος σε όλους, έχει ως συνέπεια να εντοπίζονται γρήγορα σφάλματα (bugs) και να διορθώνονται εξίσου γρήγορα από την κοινότητα ανάπτυξης.
• Μη εξάρτηση από εταιρείες: από τη στιγμή που ο χρήστης έχει πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα του λογισμικού, έχει τη δυνατότητα να προβεί σε επεκτάσεις, τροποποιήσεις και αναβαθμίσεις ακόμα και όταν τελειώσει η σύμβαση με την εταιρεία υποστήριξης. Αντίθετα, στην περίπτωση του κλειστού λογισμικού, μετά τη λήξη της σύμβασης υποστήριξης με την εταιρεία που προμηθεύει το λογισμικό δεν είναι συνήθως εφικτό να γίνουν αλλαγές ή αναβαθμίσεις, με αποτέλεσμα την εξάρτηση σε μεγάλο βαθμό από την εταιρεία και πιθανώς επιπλέον κόστη.
• Εγχώρια καινοτομία: η στροφή μιας χώρας στο ανοιχτό λογισμικό μπορεί να ωθήσει αρκετές εταιρείες πληροφορικής στην ενασχόληση με αυτό το μοντέλο ανάπτυξης και διανομής, παράγοντας με αυτό τον τρόπο εγχώρια καινοτομία. Εφόσον, σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχει ολοένα και αυξανόμενο ενδιαφέρον για το λογισμικό ανοιχτού κώδικα, η καινοτομία και η τεχνογνωσία αυτή μπορεί να αναδειχθεί σε κερδοφόρο εξαγώγιμο προϊόν.

Αρκετές χώρες (π.χ. Αυστραλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Γαλλία, Ρωσία κ.α.) έχουν αρχίσει να υιοθετούν μια ιδιαίτερα θετική στάση απέναντι στο λογισμικό ανοιχτού κώδικα και τα ανοιχτά πρότυπα και προωθούν τη χρησιμοποίησή του στο δημόσιο τομέα. 

Στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα φαίνεται το λογισμικό ανοιχτού κώδικα να γνωρίζει σημαντική διάδοση (π.χ. στις πλατφόρμες εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης ή στα forums που χρησιμοποιούν για την επικοινωνία των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας).